Jak wyeliminować wzdęcia brzucha?

Coraz częściej do gabinetów dietetycznych zgłaszają się pacjenci, którzy cierpią z powodu wzdęć oraz nadmiernych gazów. Problem ten dotyka coraz więcej ludzi, co związane jest najczęściej z nieprawidłową dietą. W telewizji w trakcie przerwy oglądamy kilka reklam z suplementami diety, które mają nam pomóc w walce z wzdętym brzuchem. Jednak zanim sięgniemy po leczenie farmakologiczne, warto przyjrzeć się swojej diecie oraz zdrowiu, aby znaleźć pierwotną przyczynę tych dolegliwości.

Fizjologia człowieka

Produkcja gazów w przewodzie pokarmowym jest zjawiskiem prawidłowym. Przyjmuje się, że układ pokarmowy człowieka mieści 200 ml gazów, przy czym ilość powietrza wydalanego w ciągu doby to aż 600 – 700 ml. Podsumowując, fizjologiczne normalnym zjawiskiem jest wydalanie gazów 10 – 20 razy dziennie. Problem zaczyna się, gdy częstość wydalanych gazów wynosi powyżej 22, a ilość wydalanego powietrza jest większa niż 1000 ml.

W jaki sposób tyle powietrza dostaje się do organizmu człowieka?

Powietrze dostaje się do układu pokarmowego głównie podczas połykania pokarmów i picia płynów. Część powietrza wytwarzana jest podczas fermentacji bakteryjnej niestrawionych węglowodanów, a także część powietrza dostaje się z krwi do wnętrza jelita poprzez dyfuzję.  Gazy występujące w naszym przewodzie pokarmowym to: azot, tlen, dwutlenek węgla, wodór, metan.

Przyczyna wzdęć

Aby dobrać odpowiednie leczenie wzdęć należy na początku znaleźć ich pierwotną przyczynę. Nadmierna ilość gazów może być przyczyną samą w sobie lub być objawem jakiejś jednostki chorobowej. Do najczęstszych przyczyn wzdęć należą:

• jednostki chorobowe takie jak: zespół jelita drażliwego, zaparcia, biegunki, choroba Leśniowskiego-Crohna, celiakia;
• niedobór enzymów trzustkowych w chorobach trzustki;
• nieprawidłowe trawienie i nietolerancje pokarmowe węglowodanów (laktozy, fruktozy, sorbitolu, skrobi);
• przyrost flory bakteryjnej;
• nieprawidłowości anatomiczne;
• złe funkcjonowanie mięśni brzucha.

Przyczyną nadmiernej ilości gazów może być także styl życia i nieodpowiednia dieta:

• stres;
• mała aktywność fizyczna;
• zbyt duża lub zbyt mała podaż błonnika pokarmowego;
• zbyt mała ilość wypijanych płynów;
• bogatobiałkowe i bogatotłuszczowe posiłki.

Do produktów, które mogą powodować wytwarzanie nadmiernej ilości gazów należą:

• warzywa: rośliny strączkowe, cebula, czosnek, por, szparagi;
• nabiał: jaja, sery pleśniowe;
• ryby – zwłaszcza śledzie i sardynki z olejach;
• napoje gazowane, alkoholowe;
• kofeina;
• słodycze i tłuste potrawy.

Postępowanie dietetyczne przy wzdęciach brzucha

W przypadku, gdy nie wiemy, co tak naprawdę powoduje u nas wzdęcia, dobrym sposobem jest prowadzenie dzienniczka żywieniowego i zapisywanie objawów po spożyciu posiłków. Te proste rozwiązanie pokaże nam, co powoduje u nas dyskomfort, dzięki czemu będziemy mogli wykluczyć odpowiedni składnik pokarmowy/produkt ze swojej diety. Po pewnym czasie warto zrobić testy prowokacyjne, aby sprawdzić, czy dany produkt dalej powoduje u nas dolegliwości.

Jeśli wzdęcia pojawiają się po spożyciu roślin strączkowych, warto dodać do swojego posiłku cząber, kminek lub koper włoski. Takich produktów, które mają zdolność absorbowania substancji lotnych i zmniejszenia nieprzyjemnych zapachów gazów jest wiele. Należą do nich między innymi: szpinak, pietruszka, sałata, jogurty, borówka brusznica oraz jej sok.

Ważną rolę w leczeniu wzdęć pełni również odpowiednia obróbka kulinarna potraw – gotowanie oraz duszenie (bez wcześniejszego obsmażania).

Zmiana stylu życia

Niewielkie zmiany w trakcie spożywania posiłków również powinny pomóc w pozbyciu się wzdęć:

• wolne przeżuwanie pokarmów i picie płynów zmniejszy ilość powietrza dostającego się do układu pokarmowego;
• eliminacja gum do żucia, ssania twardych cukierków, odstawienie papierosów;
• w trakcie antybiotykoterapii i po niej stosowanie probiotyków;
• zwiększenie aktywności fizycznej – ruch powoduje polepszenie perystaltyki jelit;
• ograniczenie zewnętrznych bodźców np. zrezygnowanie z oglądania TV podczas jedzenia posiłków i wykonywania innych czynności.